Filozofia szczupłego zarządzania i produkcji oparta jest na 5 filarach:
- Określenie wartości dla klienta - wartość powinna być określana z perspektywy końcowego użytkownika – pozwala to eliminować marnotrawstwo. Wartościami tymi mogą być: cena, dostępność, terminowość dostawy czy jakość.
- Identyfikacja strumienia wartości dla każdego produktu - strumień wartości obejmuje ogół czynności, poczynając od pozyskania surowca, do uzyskania konkretnego wyrobu gotowego. Czynności te dzielone są na trzy kategorie: takie, które tworzą wartość, tak jak ją rozumie klient, czynności nietworzące wartości, lecz chwilowo niezbędne oraz takie, które nie tworzą wartości i mogą być natychmiast wyeliminowane. Przyjęcie perspektywy strumienia wartości oznacza uzyskanie obrazu całości.
- Ciągły przepływ – w „szczupłej” organizacji wytwarzanie każdego produktu powinno odbywać się w sposób płynny – poszczególne etapy wytwarzania powinny następować szybko, bez przestojów i zakłóceń. Pozwala to m. in. skrócić proces wytwarzania produktu, a co za tym idzie – realizacji zamówień klientów.
- System ssący produkcji – klient powinien mieć możliwość uzyskania tego, czego oczekuje. System ten polega na tym, że zaopatrujemy się tylko w te surowce i komponenty, na które jest zapotrzebowanie w danej chwili, lub też produkujemy tylko to i w takiej ilości, jaka wynika z zamówienia klienta. Pozwala to na zredukowanie zapasów, optymalizację produkcji oraz zmniejszenie produkowanych partii wyrobu, co z kolei ma wpływ na ograniczenie błędów jakościowych.
- Ciągłe doskonalenie – warunkiem utrzymania i powodzenia „szczupłej” produkcji i zarządzania jest chęć ciągłego doskonalenia wszystkich procesów. Zgodnie z japońską filozofią biznesową Kaizen ukierunkowaną na ciągłe polepszanie – najtrafniejszą charakterystyką tejże filozofii jest jedna z jej 10 zasad, która brzmi: „Ulepszanie nie ma końca”.
Największe możliwości uzyskania poprawy w sferze produkcji, jak i całego zarządzania kryją się w reorganizacji działań w obrębie strumienia wartości, która prowadzi do eliminacji zbędnych kroków.