Giełda czy platforma transportowa?
Coraz częściej giełda transportowa nazywana jest alternatywnie platformą internetową. Jest to naturalna kolej ewolucji systemów informatycznych, tylko takie rozwiązania bowiem dają możliwość korzystania z mocy obliczeniowej platformy online bez konieczności opierania się na ograniczonych zasobach obliczeniowych własnego komputera. Potrzeba wynika również z licznych nowych funkcjonalności, które są możliwe jedynie do zaimplementowania w przestrzeni internetowej. Obecnie obserwuje się coraz częstsze zjawisko zastępowania nazwy “giełda transportowa” na rzecz “platformy transportowej” lub z racji przyzwyczajeń stosuje się je zamiennie. Niezależnie od tego czy mówimy o giełdzie czy platformie, jest to system informatyczny umożliwiający zawieranie transakcji oraz przekazywanie istotnych informacji z punktu widzenia zleceń transportowych (np. typ wolnego ładunku, destynacja, przestrzeń ładunkowa, itd). Dzięki obecności giełd obserwujemy dynamiczną zmianą w kierunku optymalizacji, obniżenia kosztów transportu wynikających ze zmniejszenia złożoności procesów regulowanych przez poszczególne kraje w kontekście prawa transportowego.
W ostatnich dekadach obserwujemy dynamiczny rozwój rozwiązań platformowych online.
Praca z telefonów, faxów, maili zostaje zastąpiona rozwiązaniami kompleksowymi, gdzie transakcje odbywają w czasie rzeczywistym. Nie inaczej jest w branży transportowej TSL.
Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie najpopularniejszych giełd transportowych w Europie.
Do najbardziej popularnych giełd transportowych na starym kontynencie należą:
- Giełda Timocom
- Giełda Teleroute
- Giełda Trans.eu
- Giełda wtransnet
O sile giełd transportowych świadczy min. ich popularność; wydaje się to być oczywiste i bezdyskusyjne, bowiem czym giełda jest bardziej popularna na danym terytorium, tym więcej posiada zasobów - a od zasobów zależy prawdopodobieństwo znalezienia np. zlecenia transportowego czy też frachtu. Ilość ofert jest dynamiczna i zależna od wielu zmiennych, związanych min. z daną sytuacją wynikającą z uwarunkowań lokalnych jak i popytu w określonym czasie.
Wspomniane powyżej giełdy mają od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy ofert dziennie. Jeśli porównujemy z punktu widzenia istnienia na rynku to należy wspomnieć przede wszystkim o francuskiej giełdzie transportowej Teleroute, która powstała jako pierwsza w Europie.
Pozostałe giełdy powstały w bardzo zbliżonym czasie. Najmłodszym podmiotem w Polsce jest nasza rodzima polska giełda trans.eu.
Giełdy w swojej ofercie mają zazwyczaj bezpłatny dostęp, jednak mają w tym trybie, ograniczone możliwości związane z tworzeniem relacji czy też aktywnym udziałem na giełdzie. Dostęp do giełd ma jedynie pokazać ilość i jakość zasobów oraz specyficzne rozwiązania dotyczące realizacji zleceń transportowych.
Koszt dostępu jest zróżnicowany, ale opiera się na zasadzie abonamentu za dostęp. Cena jest oczywiście uwarunkowana w zależności od typu abonamentu jak i długości czasu trwania umowy. Standardowo najkrótszy okres abonamentu za dostęp do giełdy wynosi jeden miesiąc, najdłuższy zaś rok. Logicznie rzecz ujmując można przyjąć zasadę im dłuższy abonament tym cena miesięcznego dostępu do giełdy jest niższa.
Oferta poszczególnych giełd zasadniczo różni się, nie tylko ceną, zasobami, ale także konkretnymi rozwiązaniami związanymi z:
- polityką bezpieczeństwa
- sposobem komunikacji
- usługami komplementarnymi jak i konkretnymi rozwiązaniami wynikających ze specyfiki danego kraju.
Na rynku polskim wyróżniającym się rozwiązaniem jest giełda transportowa trans.eu. Przewaga wynika przede wszystkim z lepszego rozumienia specyfiki polskiego rynku jak i podejścia do bezpieczeństwa zawierania transakcji. Na rynku środkowoeuropejskim wiarygodność kontrahentów okazuje się być kluczowa. Ze względu na słabe mechanizmy państwowe dochodzenia swoich praw przed sądami jest czasochłonne i bardzo często mało efektywne. Każdy klient giełd transportowych aby być aktywnym użytkownikiem podlega weryfikacji specyficznej ze względu na rodzaj giełdy, na którą się decyduje. Weryfikacja jest warunkowana również ze względu na różnice wynikające z posiadanych uprawnień, dokumentów transportowych, w niektórych przypadkach analiza może być pogłębiona ze względu na rodzaj zleceń transportowych i wynikających z konkretnych uprawnień. Każda umowa może być wypowiedziana w trybie i czasie określonym przez regulamin konkretnej giełdy.
Podsumowując na rynku europejskim dominują 4 giełdy transportowe: timocom, teleroute, wtransnet, trans.eu, każda z nich daje możliwości realizacji zleceń, jednakże o wyborze giełdy zazwyczaj decydują najczęściej dwa czynniki: nasycenie ofert zleceń transportowych na danej szerokości geograficznej jak i poziom bezpieczeństwa. Kiedy wybieramy konkretne rozwiązanie należy brać pod uwagę oczywiście cenę za abonament jak i dodatkowe funkcje, które pozwalają optymalizować proces realizacji transakcji transportowych.
Jaka jest przyszłość giełdy, czyli logistyka 4.0 w natarciu
Logistyka 4.0 to efekt synergii i integracji systemów opierających się na rozwijających się możliwościach jakie daje nam cyfryzacja.
Cyfryzacja w rozwiązaniach branżowych szczególnie istotna jest w branży transportu drogowego, bowiem szacuje się, że trzy czwarte dóbr dociera do nabywcy końcowego właśnie dzieki transportu drogowemu.
McKinsey w raporcie “Route 2030: "The fast track to the future of the commercial vehicle industry" prognozuje, że w przeciągu 10 lat ciężarówki będą poruszać się bez konieczności fizycznego prowadzenia pojazdu przez kierowcę. Przewiduje się także zmniejszenie kosztów transportów nawet do 45 %, redukcje co2, zwiększenie bezpieczeństwa na drogach.
Już teraz widać jak liderzy producentów moto (DAF, Iveco, Scania czy też Volvo) inwestują duże nakłady pieniędzy na rozwój w kierunku autonomicznego samochodu ciężarowego.
Digitalizacja przebiega na wielu płaszczyznach: ERP, CRM, TMS czy też RPA - robotyzacja automatyzacji procesów.
Czynności w branży transportowej mają zazwyczaj charakter ustrukturalizowany i powtarzalny (np. dokumentacja wynikająca z potrzeb rozliczania się pomiędzy podmiotami czy też związana z konkretnymi wymogami prawnymi). Największym wyzwaniem w rozwoju giełdy transportowej jest ogromna ilość danych, ale dzięki wykorzystaniu systemów telematycznych (rozwiązanie integrujące systemy informatyczne, telematyczne i telekomunikacyjne), możemy z wyników analiz korzystać w czasie rzeczywistym i zastosować dane w procesie decyzyjnym.
W niedalekiej przyszłości możemy również spodziewać się zwiększenia zastosowań systemów typu loT (internet of things), co wydaje się przydatne np. w optymalizacji licznych powtarzalnych procesów (ruch uliczny, opłaty drogowe, etc.). Kolejnym krokiem milowym cyfryzacji giełd transportowych jest wykorzystanie filozofii blockchain. Wykorzystując zasadę systemu rozproszonego, ma szczególne zastosowanie w sytuacji rozbudowanego łańcuch dostaw, gdzie obraz całościowy nie jest możliwy do śledzenia.
W kontekście rozwoju i cyfryzacji giełd transportowych nie sposób również nie wspomnieć o sztucznej inteligencji (SI). Sztuczna inteligencja ma techniczne możliwości tkz. uczenia się maszynowego, co ma zastosowanie np. w połączeniu pojazdów z ofertami zleceń transportowych w czasie rzeczywistym.
Reasumując na rynku giełd transportowych widać wzrost rozwiązań korzystających z najnowszych zdobyczy cywilizacyjnych. Jak widać w powyższym artykule giełdy transportowe w naturalny sposób konkurują nie tylko na styku podaży ofert, ale również stopniem adaptacji do zmieniających się warunków związanych z nowymi wymogami cyfryzacji procesów logistycznych.
Polskie giełdy transportowe
W Polsce dominują 2 giełdy transportowe: Timocom oraz Trans.eu. Niniejsza treść będzie jednak skoncentrowana na rodzimej polskiej giełdzie transportowej trans.eu. Powodem tego stanu rzeczy jest większy zasięg terytorialny jak i większa ilość dostępnych materiałów edukacyjnych, skąd można czerpać wiedzę dotyczącą całości procesu zlecenie trasnportowego.
W skrócie można giełdę zdefiniować jako wirtualną przestrzeń, gdzie spotykają się podmioty celem realizacji transakcji dotyczącej przewozu ładunków. W wirtualnej przestrzeni spotykają się: załadowcy, spedytorzy jak i przewoźnicy. Dobrą wizualizacją jak działają giełdy jest mechanizm Allegro, z tym wyjątkiem, że na Allegro spotykają się konsumenci celem nabycia towaru, zaś podstawą działania giełdy jest zawieranie transakcji związanych z usługą transportową. Istotą celu motywującą podmioty do nabywania abonamentów dostępowych do giełdy jest min.:
- redukcja pustych przebiegów
- dostęp do tysięcy zleceń według indywidualnych kluczy dopasowania
- maksymalizacja wykorzystania przestrzeni ładunkowych
Kluczem sukcesu giełdy transportowej jest komunikacja, bowiem od niej zależy: jakość, szybkość oraz dopasowanie transakcji pomiędzy stykającymi się w wirtualnej przestrzeni: spedytorami, załadowcami i przewoźnikami.
Podmioty występujące na giełdzie
Jak już wcześniej wspomniano, na giełdzie transportowej spotykają się trzy podmioty:
- przewoźnicy (czyli podmioty gospodarcze posiadające swoją własną flotę)
- załadowcy (czyli podmiot zainteresowany przewozem wyprodukowanego produktu (półproduktu) bądź też jego sprzedażą)
- spedytorzy (podmioty pośredniczące pomiędzy załadowcami i przewoźnikami)
Najczęstszą relacją na giełdzie jest współpraca pomiędzy przewoźnikami a załadowcami. Nawiązanie relacji występuje w momencie zbieżności: kierunku, rodzaju transportu, specyficznych wymogów, uprawnień, jak i zgody co do stawki wynikającego ze specyfiki zlecenia transportowego.
Dopasowanie jest istotą zawierania transakcji na giełdzie. Od stopnia dopasowania zależy prawdopodobieństwo zawarcia kontraktu transportowego.
Po co nam jest giełda?
Jednym z oczywistych zalet jest szybkie znajdowanie zleceń na transport, dzięki automatycznej analizie wyświetlają się nam jedynie te wyniki, które są dopasowane do bieżących potrzeb podmiotów. W zasobach sieci widać ogrom zleceń, i tak na przykład ilość zleceń w polskiej giełdzie transportowej oscyluje w milionach zleceń przy kilkudziesięciu tysięcach zalogowanych firm w ciągu tylko jednego dnia. Aby podmioty kooperujące działały sprawnie i szybko, ze swojej strony winny pamiętać o jakości danych związanymi ze swoimi konkretnymi potrzebami.
Firmy poszukujące relacji ze swojej strony winny dbać o jakość i wiarygodność dotyczącą:
- geolokalizacji załadunku i rozładunku (miejscowość, kod pocztowy, ulica, numer budynku i innych danych specyficznych związanych z miejscem docelowym np. numer doku)
- czasu - dokładnej daty, godziny
- gabarytu i wagi załadunku
- specyfiki załadunku (np. boczne czy tylne)
- dodatkowej specyfiki wynikającej z rodzaju przewożonego towaru (np. chłodnia, ADR, linka celna etc.)
Już na etapie definicji naszych potrzeb ważna jest ich jakość. W momencie kiedy nie dbamy o jakość opisu naszych potrzeb transportowych podlegamy ryzyku zasypania nas niedopasowanymi ofertami.
Warto jest w pierwszym etapie maksymalnie dobrze zdefiniować zmienne dotyczące transportu, bowiem za każdym razem możemy skorzystać z powtarzalnego szablonu, jeśli nasze potrzeby się nie zmieniają.
Każdy z nas jest świadomy rozwoju sposobu komunikacji: od telefonu stacjonarnego do wew. komunikatorów zaimplementowanych na platformie online. Komunikator “wbudowany w giełdę” ma swoje wew. funkcje które powodują, że wszystko mamy w jednym miejscu i w jednym okienku. Komunikator służy do doprecyzowania oferty czy też negocjacji wystawionych zapytań.
Jakie są zalety korzystania z polskiej giełdy transportowej?
Po pierwsze - szybkość, aby mieć dostęp do zleceń transportowych wystarczy posiadać komputer z dostępem do internetu. Oczywiście transfer danych ma tutaj znaczenie, więc należy zadbać o stabilną szybkość przesyłu danych od dostawcy internetu.
Po drugie - wiarygodność, algorytmy oraz analiza ludzka wyłapują zachowania niespecyficzne tkz. anomalie, które są szybko analizowane aby zapobiegać wyłudzeniom. W polskiej giełdzie trans.eu ocenę użytkownika dokonuję się przez wskaźnik wiarygodności TransRisk. Indeks jest wiarygodną informacją na temat rzetelności kontrahentów niezależnie czy odnosimy się do spedytorów, przewoźników czy też załadowców. Im indeks wyższy tym lepsza wiarygodność. W sposób naturalny, przez ocenę współpracy na różnych poziomach posiadamy rzetelną informację na temat wiarygodności potencjalnego kontrahenta. Po każdorazowym zleceniu użytkownicy giełdy mają za zadanie ocenić jakość realizowanej współpracy, dzięki czemu z czasem uzyskujemy wiarygodne informacje będące podstawą przy podjęciu decyzji o współpracy.
Rozwiązanie jakie proponuje polska giełda trans.eu opiera się na certyfikacji wiarygodności kontrahentów:
- TCE (Trans Certified Express)
- TCC (Trans Certified Carrier)
- TCF (Trans Certified Forwarder)
Ostatnim elementem analizy rodzimej polskiej giełdy jest sposób korzystania z systemu; po krótce zostanie zaprezentowany schemat postępowania w poszczególnych krokach.
Po wypełnieniu formularza swoich potrzeb transportowych, użytkownik giełdy szuka relacji, niezależnie czy jest to spedytor, załadowca, czy też przewoźnik. Oczywiście ilość wyników jakie zostaną zaprezentowane są pochodną aktualnej podaży czy też popytu na danej szerokości geograficznej. Stopień dopasowania jak już wcześniej wspomniano jest uzależniony od jakości związanej z wypełnieniem własnego profilu potrzeb. W momencie kiedy użytkownik odnajdzie dla siebie satysfakcjonującą ofertę, dochodzi do dialogu przy użyciu wew. komunikatora trans.eu. Po wymianie specyficznych dla danego zlecenie danych (po uzyskaniu akceptacji przez strony) dochodzi do zawarcia transakcji. Nie sposób również wspomnieć o dodatkowych funkcjach, które z punktu widzenia użytkownika ułatwiają mu realizację zadań, jakim jest mapa, szablon, czy też dodatkowa zakładka tkz. “zadania dla kierowcy”
Kiedy użytkownik znajdzie ofertę zgodną z jego wymaganiami, rozpoczyna rozmowę o transporcie. W tym celu uruchamia komunikator, na którym strony negocjują stawkę i - jeśli dojdą do porozumienia - zawierają transakcję.
Dodatkowe funkcje giełdy trans.eu
Oprócz tego, że jest platformą wymiany informacji i zamieszczania ogłoszeń, system giełdowy często posiada wiele dodatkowych opcji ułatwiających jej użytkownikom pracę. Na szczególną uwagę zasługują mapy. Mapa pozwala na wyznaczenie trasy i umożliwia weryfikację opcji zabrania dodatkowego ładunku. Praktyka pokazuje, że właśnie jest tak bardzo często. Dodatkowo wspomniany szablon odgrywa również istotną rolę w szukaniu ofert na giełdzie. W systemie trans.eu przewidziano możliwość indywidualnych szablonów dedykowanych do określonych potrzeb transportowych, które moga być wykorzystywane wielokrotnie tym samym oszczędzając czas.
Reasumując system giełdowy to narzędzie umożliwiające znalezienie ofert transportowych, komunikację poprzez narzędzie zintegrowane z komunikatorem, z możliwością obrotu dokumentów transportowych. Istotnym udogodnieniem jest również zakładka dla kierowcy, dzięki czemu można przydzielać mu nowe zadania.
Giełda podlega ciągłej modyfikacji, rozbudowie aby z jednej strony zaspokoić oczekiwania użytkowników, z drugiej zaś optymalnie wykorzystać zwiększające się możliwości technologiczne wynikające z postępu branży IT.
Jak giełda to tylko międzynarodowa
Giełdy międzynarodowe to systemy optymalizujące procesy transportowe, min. poprzez ułatwianie kontaktów, eliminację kosztów związanych z pustymi przebiegami, organizację całego ciągu zdarzeń związanych z realizacja zlecenia transportowego na trasach międzynarodowych. Dostarczyciele giełd międzynarodowych prześcigają się w tworzeniu funkcji ułatwiających pracę spedytorom, załadowcom czy też przewoźnikom.
Poniżej zostaną zaprezentowane najbardziej popularne w Europie giełdy transportowe.
Timocom - powstał w 1997 r. w Niemczech, założony przez TimoCom Soft und Hardware GmbH.
Giełda powstała w Niemczech, ale szybko objęła swoim zasięgiem terytorialnym całą Europę, w tym i Polskę. Giełda Timocom jest dostępna w 24 językach. W ramach niemieckiej giełdy można realizować zlecenia transportowe w skład, który wchodzą zarówno przesyłki standardowe jak o niestandardowych wymiarach. Giełda timocom posiada rozwiązania KEP, czyli przesyłki pocztowe, kurierskie ekspresowe. Jak inne giełdy timocom udostępnia oferty wew. państw. jak i oferty transportu międzynarodowego.
Wśród innych rozwiązań zaadoptowanych w ramach giełdy można wymienić:
- TC eBid - funkcja przetargów w oparciu o umowy oparte o dłuższy horyzont czasowy
- Tc Profile - tkz. indeks wiarygodność firm
- Tracking GPS i kalkulacja z TC eMap - funkcja optymalizująca trasę przejazdową, która oblicza koszty i monitoruje trasę przejazdu.
- TimoCom Assist - kompendium wiedzy w formie odpowiedzi na wszelkie nurtujące pytania związane z transportem, dzięki tej funkcjonalności jest możliwość weryfikacji partnera pod kątem wiarygodności finansowej.
- Barometr transportowy - pokazuje aktualne dane dotyczące sytuacji gospodarczej, dzięki czemu firma ma informacje niezbędne do planowania swoich zasobów.
- TimoCom Secure - funkcja mająca za zadanie chronienie firmy przed możliwością zawierania transakcji przez niepowołanych użytkowników. TimoCom Secure ma za zadanie również za zadanie dochodzenie należności przez dział windykacji CashCare.
Online “Teleroute PRO” - Giełda ładunków i pojazdów Z siedzibą w Belgii działa nieprzerwanie od ponad 25 lat, Teleroute Pro należy do Wolters Kluwer. Swoim zasięgiem terytorialnym obejmuje 27 państw europejskich. Giełda umożliwia swoim klientom realizację całości procesu logistycznego dzięki licznym rozwiązaniom, które są dopasowane do indywidualnego profilu firmy transportowej.
Dziennie jest kilkaset tysięcy ofert przy kilkudziesięciu tysięcy zweryfikowanych przez system użytkowników online. Do funkcji dodatkowych wyróżniających giełdę Teleroute PRO sa min.
Algorytm STAR wskaźnik gdzie możemy weryfikować wiarygodność biznesową wśród użytkowników giełdy on-line. Katalog firm transportowych gdzie możemy znaleźć informacje związane z firmami transportowymi, których dane są aktualizowane na bieżąco.
E-potwierdzenie - służy do współdzielenie dokumentów pomiędzy partnerami biznesowymi. Użytkownicy posiadają unikalne ID, dzięki czemu łatwo jest śledzić historię zleceń i na tej podstawie określić rzetelność kontrahenta, co ciekawe każda oferta w ramach giełdy jest ubezpieczona od rabunku towaru. Rating finansowy służy ocenie kondycji finansowej pod kątem kondycji finansowej, bazująć na informacjach takich jak: zyski, przychody, zdolności kredytowe firmy. W ramach bezpieczeństwa transakcji Teleroute zapewnia możliwość polubownego rozwiązywania ewentualnych konfliktów, dzięki usłudze mediacji. System wkomponowany w rozwiązania Teleroute umożliwia również planowanie tras, dzięki szczegółowym rozwiązaniom Map&Guide.
Platforma giełdowa - System Trans.eu, spółka, będąca podmiotem zarządzającym stworzyła giełdę w 2005 r. Ma liczne oddziały w Europie, dzięki czemu posiada bogatą ofertę wolnych ładunków. W ciągu tylko jednego dnia publikuje się do kilkudziesięciu milionów ofert ładunków, czyniąc giełdę trans jedną z największych miejsc szukania zleceń transportowych w Europie i na Świecie.
Z giełdy korzystają zarówno firmy handlowe jak i produkcyjne. Platforma trans.eu ma również niewątpliwą zasługę w postaci możliwości indywidualnej integracji systemu klienta z systemem giełdowym. Podobnie jak inne giełdy trans.eu kładzie nacisk na czynnik wiarygodności i bezpieczeństwa realizowanych transakcji. Firmy również dbające o swoje postrzeganie wśród kontrahentów mogą ubiegać się o znak jakości: Certyfikat Trans.eu “Certified Carrier” Certyfikat Trans.eu “Certified Forwarder”
WTranset - giełda pojazdów i ładunków.
Firma jest liderem na rynku hiszpańskim i portugalskim, ale warto zauważyć że swoim zasięgiem obejmuje również kraje Ameryki Południowej.
Podobnie jak inne giełdy transportowe ma funkcje, które umożliwiają komunikację (wew. chat), automatyczny matching (analiza zbieżności potrzeb w czasie rzeczywistym. Zbieżność jest analizowana według kryteriów: jedna data i godzina rodzaj pojazdu typ nadwozia sposób ładowania tras.
Giełda oferuje różne rozwiązania min.:
- belink - pozwala na znalezienie stałych i długoterminowych zleceń WFinder 2.0
- katalog firm, gdzie możemy znaleźć aktualne informacje na temat firm wpółpracuących z WTraset Meeting Point, aktualne informacje o zrzeszonych firmach
- WConnecta raz w roku spotkania właścicieli firm transportowych współpracujących w ramach giełdy WTransnet Tłumaczenie symultaniczne
- Biała lista - lista firm, które płacą przed obowiązującym przez prawo czasem każda nowa firma posiada dedykowanego asystenta biznesowego , który jest odpowiedzialny za udostępnienie mu listy kontaktów handlowych według indywidualnego profilu potrzeb.
- CARGO Plus - aplikacja online dla współpracujących spedycji, algorytm dopoasowuje według klucza najlepszych przewoźników Doc&Data, umożiwia analize posiadanych dokumentów pod kątem ważności dokumentów przed procesem załadunku pojazdu.
Zaprezentowane giełdy transportowe to zaawansowane platformy, których celem jest kojarzenie przedsiębiorców z branży transportowej. W swojej ofercie posiadają zaawansowane algortymy które optymalizuję proces logistczny, dzięki czemu realaizacja zleceń transportowych staje się szybsza, bezpieczniejsza i łatwiejsza.
Przy wyborze giełdy decydują zazwyczaj:
- czynniki jakości bazy pod kątem zarówno wolumenu jak i jakość i ilość usług dodatkowych
- cena za dostęp
Wymienione giełdy mają w swojej ofercie często darmowy dostęp do ograniczonej ilości danych i funkcji aby zapoznać się z ich potencjałem.
Zapoznaj się także z nową wersją giełdy transportowej - prywatna gieła transportowa
Also read the article in English - Freight Exchange
Auch in Deutsch lesen - Börse oder Transportplattform?
Sprawdź ofertę Platformy Trans.eu - giełda transportowa - zarządzanie transportem.