W praktyce transportowej w większości przypadków zlecenia transportowe wysyłane są mailowo lub faxem. Często jednak zdarza się, że przewoźnik nie ma możliwości od razu zapoznać się z warunkami zlecenia, w którym na pierwszy rzut oka widać zapis: “Brak pisemnej odmowy zlecenia w ciągu 30 minut jest równoznaczne z akceptacją zlecenia”.
Tym razem pan Jan miał zawrzeć zlecenie transportu z kontrahentem, panem Jakubem, z którym miał współpracować po raz pierwszy. Po przeczytaniu zlecenia okazało się, że pan Jan nie jest w stanie dostarczyć towaru we wskazane miejsce i we wskazanym czasie, a co więcej - zaproponowane wynagrodzenie jest nie do przyjęcia. Pan Jan zapoznał się ze zleceniem dopiero następnego dnia rano, a zlecenie zostało wysłane poprzedniego dnia wieczorem z zapisem, że brak odmowy w ciągu 30 minut oznacza akceptację zlecenia. Czy wobec tego pan Jan miał obowiązek przyjęcia zlecenia?
W pierwszej kolejności należy ustalić, czy strony łączył stały stosunek gospodarczy, czyli:
- współpraca pomiędzy tymi przedsiębiorcami trwa już od pewnego czasu, a także odbywa się na różnych obszarach
- stały charakter tych kontaktów umożliwia przewidzenie zarówno tego, że oferta zostanie złożona, a przede wszystkim zachowania stron związanego ze składaniem i przyjmowaniem ofert oraz zawieraniem umów
- strony związane są pewnymi umowami gospodarczymi w dłuższym okresie, powodującymi stałą współpracę gospodarczą między stronami.
Jeśli strony nie współpracowały wcześniej, nie można mówić o stałych stosunkach gospodarczych, a tym samym o możliwości “milczącego zawarcia umowy”.
Zgodnie bowiem z regulacją kodeksu cywilnego, a dokładnie art. 66 § 1 k.c. oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy. Jednym słowem, zlecenie transportowe stanowi wyłącznie propozycję zawarcia umowy przewozu, która dochodzi do skutku z chwilą otrzymania przez nas odpowiedzi zawierającej akceptację naszej oferty (warunków zlecenia transportowego).
Zatem brak odpowiedzi pana Jana będzie oznaczać, że do umowy nie doszło. Jeśli jednak strony współpracowałyby ze sobą przez rok, np. w zakresie kontraktu na międzynarodowy transport towaru, i pan Jan otrzymywałby cyklicznie zlecenia od swojego kontrahenta, musiałby się liczyć z konsekwencjami niewykonania zlecenia.
Paulina Eliasz-Pietrusewicz - Starszy Prawnik w Kancelarii Translawyers Widuch i Wspólnicy. Absolwentka prawa na Uniwersytecie Wrocławskim oraz Szkoły Prawa Niemieckiego działającej we współpracy Uniwersytetu Humboldtów w Berlinie. Specjalista do spraw związanych z rynkiem niemieckojęzycznym. Doświadczona w obsłudze klientów z branży transportowej w aspektach prawnych krajowych oraz zagranicznych.