List przewozowy
List przewozowy (po angielsku kojarzony jako shipping list, packing list, packing slip, bill of parcel, unpacking note, packaging slip, delivery list, customer receipt), oznaczany również skrótem CMR, to podstawowy dokument podpisywany podczas zawarcia umowy związanej z przewozem ładunku między osobą zlecającą transport, a firmą spedycyjną. Sam skrót CMR jako list przewozowy w transporcie krajowym jest tłumaczony jako Konwencja o umowie międzynarodowego drogowego przewozu towarów, która została sporządzona dnia 19 maja 1956 roku w Genewie, natomiast w Polsce weszła w życie 13 czerwca 1962 roku.
Co to list przewozowy i kiedy jest wymagany?
List przewozowy jest dowodem zawarcia wspomnianej umowy przewozu i nie ma określonego wzoru, dlatego przyjmuje się różne jego formy. Dokument ten wystawia się w trzech egzemplarzach. Jedna z nich jest przeznaczona dla nadawcy, druga dla przewoźnika, a trzecia powinna towarzyszyć przesyłce, która jest transportowana do odbiorcy. Istotny jest fakt, że list przewozowy stosuje się do zarobkowego transportu drogowego, kolejowego, lotniczego i morskiego. Warto wiedzieć, że nie stosuje się go do przewozu przesyłek pocztowych, rzeczy przesiedlenia oraz zwłok.
Co powinien zawierać list przewozowy?
Każdy list przewozowy powinien być podpisany przez przewoźnika oraz nadawcę, a sam podpis może zostać zastąpiony pieczątką. Natomiast istotne są informacje, które należy zawrzeć na dokumencie. Wśród nich znajduje się:
- imię, nazwisko i adres nadawcy.
- imię, nazwisko i adres przewoźnika,
- imię, nazwisko i adres odbiorcy,
- miejsce i datę wystawienia dokumentu,
- miejsce i datę przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania,
- określenie rodzaju towaru i sposób pakowania,
- ilość sztuk, numery czy inne cechy identyfikujące przesyłkę,
- wagę brutto,
- koszty związane z przewozem,
- instrukcje niezbędne do załatwienia formalności celnych i innych, które są wymagane w świetle prawa,
- oświadczenie, że transport podlega przepisom Konwencji.
Każda przesyłka i ładunek powinny być traktowane w indywidualny sposób, dlatego na liście przewozowym warto także zaznaczyć dodatkowe opcje, które są istotne podczas transportu. Wśród nich może znaleźć się adnotacja zakaz przeładunku, koszty jakie nadawca przyjmuje na siebie, kwotę ewentualnego pobrania, zadeklarowaną wartość towaru i wysokość ubezpieczenia czy też umówiony termin dostarczenia.
Jakie błędy pojawiają się najczęściej na liście przewozowym?
Poprawne wystawienie i wypełnienie listu przewozowego w transporcie drogowym, kolejowym, morskim czy lotniczym to niezwykle istotny proces, gdyż w przypadku tego rodzaju dokumentu każdy szczegół ma znaczenie. Wśród najczęściej pojawiających się błędów znajduje się podanie nieprawidłowej wagi brutto, co jest zawsze weryfikowane przez firmy spedycyjne oraz podczas odprawy celnej, gdyż masa powinna być taka sama jak w pozostałych dokumentach towarzyszących przesyłce (np. na fakturze).
Kolejne błędy często pojawiają się przy danych osobowych co może być równoznaczne z brakiem możliwości doręczenia przesyłki do odbiorcy. Bardzo istotne jest pamiętanie o właściwych podpisach, gdyż to właśnie one świadczą o odpowiedzialności, którą biorą dane osoby za odbiór, przewóz czy dostarczenie towaru.
List przewozowy w transporcie kolejowym
List przewozowy w transporcie kolejowym określany jest skrótem CIM to nic innego jak potwierdzenie zawarcia umowy przewozu pomiędzy klientem, a przewoźnikiem kolejowym. Dokument ten jest wystawiany w chwili rozpoczęcia transportu, a obowiązek jego wypełnienia spoczywa na nadawcy i przewoźniku. List przewozowy w transporcie kolejowym jest ważny do momentu dostarczenia ładunku do docelowej stacji, dlatego między innymi powinny znaleźć się na nim miejsce wydania i przejęcia towaru. Dane te są oznaczeniami konkretnych stacji. Dokument ten powinien także zawierać kod NHM, czyli spis towarów przeznaczonych do określenia ich nazwy oraz pozycji. Międzynarodowe kody ułatwiają transport, a także wchodzą w skład uproszczonych procedur przewozowych.
List przewozowy w transporcie lotniczym
Listy przewozowe w transporcie lotniczym dzielą się na trzy rodzaje określane symbolami AWB (Air Way Bill), MAWB (Master Air Way Bill) oraz HAWB (House Air Way Bill). Pierwszy z nich jest dokumentem stwierdzającym istnienie umowy o przewóz lotniczy w obrocie między krajowym, powinien zostać wypełniony w trzech oryginalnych wersjach oraz sześciu kopiach, gdyż poszczególne z nich trafiają do przewoźnika (kolor zielony), odbiorcy (kolor różowy) i nadawcy (kolor niebieski). List przewozowy MAWB jest sporządzany w przypadku, gdy firma spedycyjna przekazuje przesyłki wielu klientów w jedno miejsce dostarczenia, a list przewozowy HAWB to dokument istotny dla skonsolidowanych pojedynczych przesyłek transportu lotniczego.
Wśród danych listu przewozowego AWB w transporcie lotniczym powinna znaleźć się data nadania, numer konta nadawcy i jego nazwisko oraz numer telefonu, a także adres siedziby osoby nadającej przesyłkę. W przypadku danych odbiorcy istotne jest jego nazwisko, adres i numer telefonu.
List przewozowy w transporcie morskim
W transporcie morskim list przewozowy nazywa jest konosamentem morskim (bill of lading), który stanowi świadectwo ładunkowe i jednocześnie jest najważniejszym dokumentem potwierdzającym odbiór ładunku czy towaru na statek. List przewozowy w transporcie morskim jest wystawiany przez przewoźnika lub w jego imieniu przez inną osobę, w tym najczęściej przez kapitana statku. Dokument ten powinien zawierać dane odbiorcy i firmy dokującej, wagę, ilość i objętość towaru, numer kontrahenta, pieczęci i listu przewozowego, nazwę statku, miejsce i datę wystawienia oraz port załadunku i wyładunku. Istotny jest fakt, że w przypadku transportu morskiego konosament nigdy nie płynie na statku, gdyż spedytor po jego wystawieniu wysyła go do załadowcy, a gdy płatność za towar zostaje uregulowana to nadawca przesyła go kupującemu. Następnie odbiorca będąc w posiadaniu oryginalnego listu przewozowego przekazuje go w porcie do biura spedytora w miejscu przeznaczenia, a następnie może odebrać towar.