Licencja eksportowa

21.04.2022

Licencja eksportowa

Licencja eksportowa to dokument, który jest wydawany przez rząd kraju nadawcy, czyli inaczej eksportera. Dotyczy ona przewozu określonych dóbr w zawartym dokumencie, które mają być przewiezione poza granice, do kraju trzeciego.

Jest to dokument niezbędny, jeśli zamierzają Państwo rozwinąć swoją działalność na kolejne rynki zbytu. Posiadanie takiej dokumentacji pozwala na dokonywanie operacji eksportowych przez okres wskazany przez organ wydający omawiane pozwolenie. 

Co ważne, wymóg ten również pojawił się wobec Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii, który formalnie od pewnego czasu przestało być krajem członkowskim wspólnoty europejskiej. Jest to licencja niezbędna do prowadzenia eksportu poza nasz kraj. Należy ją złożyć do Ministerstwa Rozwoju i Transportu. Przy ubieganiu się o licencję eksportową należy zawrzeć dane nie tylko Państwa firmy, ale także szczegółową listę rodzajów towarów przygotowanych na eksport oraz miejsce docelowe ładunku. Wymóg licencji eksportowej wynika z polityki nie tylko naszego kraju, ale także miejsca docelowego. 

Licencja eksportowa - dokument niezbędny w transporcie międzynarodowym

Tego typu dokument to standard w międzynarodowym transorcie, który wynika z polityki gospodarczej. Dlaczego licencja eksportowa jest tak ważna dla firmy? Wynika ona z różnic prawnych i odmiennej polityki różnych państw. W przypadku Unii Europejskiej ten problem jest częściowo rozwiązany i wynika on ze stworzenia jednolitych zasada import-eksport oraz utworzenia międzynarodowej wolnej strefy handlu. Kraje niebędące członkami Unii Europejskiej mogą mieć nie tylko odmienne prawodawstwo, ale także inną strategię gospodarczą na określone grupy towarowe.

Z tego powodu rozszerzenie działalności Państwa firmy o kolejne rynki eksportowe, a zwłaszcza te poza Unią Europejską będzie wymagało między innymi tego dokumentu. Warto pamiętać, że partnerzy z zagranicy będą musieli ubiegać się o dokument licencji importowej — może to wynikać z lokalnego prawodawstwa obowiązującego w tym kraju. Gdy przygotowują się Państwo do rozszerzenia transportu o kolejne miejsca, trzeba się dobrze rozeznać i nie tylko zrobić rekonesans prawny w kraju docelowym. Muszą także Państwo sprawdzić, czy oferowany przez was produkt może być eksportowany gdziekolwiek. Polska również nakłada pewne ograniczenia — takie informacje znajdują się na stronie Ministerstwie Rozwoju i Gospodarki. 

Skąd wynikają ograniczenia na eksport?

Ograniczenia eksportowe wynikają z różnych poglądów nie tyle na gospodarkę, ile również politykę danego Państwa. Co istotne, ograniczenia eksportu nie są stałe i mogą ulec zmianie. Z tego powodu wejście na nowy rynek będzie wymagało od Państwa dobrego przygotowania na gruncie prawnym. Samo ograniczenie eksportu może wynikać np. z pewnych braków zaopatrzeniowych w naszym kraju — eksport tej grupy towarów będzie wymagać zgody określonego w ustawie ministerstwa.

Skąd wynikają dokładnie tego typu ograniczenia:

  • ograniczenie własności — dotyczy to zwłaszcza tzw. produktów wrażliwych. Może to być motywowane kwestiami bezpieczeństwa narodowego, sporymi niedoborami na rynku, wyciekiem technologii, kontrolą przestępczości lub proliferacją broni chemicznej i biologicznej. W takich wypadkach odpowiadający za handel międzynarodowy oraz wewnętrzny organ decyduje się na wprowadzenie ograniczeń;
  • ograniczenia do państw lub osób — ograniczenie może wynikać z polityki międzynarodowej państwa. Najczęściej nakładają się na to kwestie natury politycznej.

    Powszechną strategią jest nakładanie jednostronnych lub dwustronnych sankcji gospodarczy, które dotyczą również obywateli oraz prywatnych przedsiębiorców, będących obywatelami danego kraju. 

Jakie trzeba spełnić kryteria, ubiegając się o licencję?

Jak uzyskać licencję eksportową? Jest to kwestia zależna od prawodawstwa konkretnego kraju, w którym są Państwo obywatelami. Za jej wystawianie odpowiadają konkretne podmioty rządowe, które są wyznaczone na podstawie przepisów, wynikających z lokalnych państwowych ustaw. W dokumencie trzeba przedstawić podstawowe dane na temat Państwa firmy, danych kontaktowych zewnętrznego odbiorcy z kraju trzeciego, kraju przeznaczenia, charakterystyki ogólnej i technicznej wywożonego produktu. Może się okazać, że w przypadku towarów strategicznych trzeba też będzie przedstawić motywację związaną z eksportem na rynek zewnętrzny.

Warto pamiętać, że część produktów lub półproduktów, mogących mieć zastosowanie wojskowe albo wpływające na bezpieczeństwo narodowe, z pewnością będzie na liście ograniczającej eksport. W tym przypadku ich eksport do państw spoza Unii Europejskiej będzie wymagał uzyskania czasowej licencji eksportowej. Warto dowiedzieć się w konkretnej jednostce administracyjnej więcej na temat samych kryteriów oraz upewnić się, co powinien zawierać dokument licencji eksportowej. Najlepiej informacje uzyskać w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, które odpowiada za stronę rządową w kwestii rynków zewnętrznych. Poinformuje on też niezwłocznie o swojej pozytywnej lub negatywnej decyzji oraz związanej z nią motywacji. 

Co powinien zawierać dokument?

Wzory dokumentów i kryteria o ubieganie się licencję eksportową znajdą Państwo w Ministerstwie Rozwoju i Technologi. Można skorzystać z ich strony internetowej lub zadzwonić na jeden z podanych numerów. Niezależnie od kraju, w którym ma być wydana licencja eksportowa, powinna ona zawierać podstawowe dane. Pozwolą one na weryfikację eksportera, importera, danych dotyczących ładunków — część z tych zmiennych jest potem wykorzystywana do oficjalnej statystyki rządowej. Rodzaj danych może być różny w zależności od panujących przepisów.

Co konkretnie powinien zawierać dokument licencji eksportowej? Przede wszystkim dane imienne oraz adresowe eksportera. W dalszej części trzeba również podać dane docelowego odbiorcy. Potem przenosimy się do specjalnych kodów oraz charakterystyki ogólnej i technicznej produktów lub półproduktów, które mają być wysyłane poza granice kraju. Trzeba też wspomnieć o państwie docelowym, do którego ma być przewożony ładunek oraz ostatecznym zastosowaniu towaru. Potem pozostaje tylko czekać na dalszą weryfikację oraz zgodę na określony w ramach czasowych eksport. 

W zależności od rodzaju ładunku, do przyznawania licencji eksportowej są wyznaczone konkretne instytucje rządowe, które działają na mocy ustanowionych przepisów. To gdzie i jak uzyskać licencję eksportową jest tak naprawdę uzależnione od struktur państwowych w danym kraju. Są to konkretne agencje interwencyjne, które zajmują się nie tylko pośrednictwem między rynkami wewnętrznymi i zewnętrznymi. To również urzędy, które uważnie kontrolują stan gospodarczy rodzimego rynku — na mocy konkretnych przepisów można odmówić wydania licencji eksportowej lub wprowadzić ograniczenia, co może wynikać np. z niedoborów na rynku wewnętrznym, danej strategi handowej, konfliktu zbrojnego. 

W przypadku naszego kraju organem odpowiadającym za wszelką administrację jest Ministerstwo Rozwoju i Technologii, które wcześniej było znane pod nazwą Ministerstwo Gospodarki. Jest to oficjalna agenda rządowa, która odpowiada za wydanie licencji eksportowej. Co ważne, w przypadku niektórych towarów jak żywność, podzespoły elektroniczne lub materiały stalowe będzie też niezbędna zgoda innych ministerstw albo specjalnych podagend, np. Agencji Rynku Rolnego, który koordynuje sprawy eksportu z Ministerstwem Rozwoju i Technologii. Dokumenty są dostępne na stronie ministerstwa, można je wysłać również elektronicznie.