Spedycja - definicja ogólna
Spedycja to termin używany najczęściej w branży transportowej, dotyczy w szerokim ujęciu przewozu towaru. Termin “spedycja” należy do sektora TSL, czyli Transport-Spedycja-Logistyka. Spedycja to procedury ukierunkowane na przewóz rzeczy z jednego miejsca (załadunek) na drugie (ostateczna destynacja). Organizacja spedycji jest wieloetapowym procesem, który odbywa się ściśle według określonych procedur i zasad, które są często umocowane prawnie.
Spedycja - a zlecenie spedycyjne
Aby dana usługa została zrealizowana musi być zrealizowane na podstawie zlecenia spedycyjnego - złożony proces oparty o obowiązujące prawo transportowe, który dotyczy usługi bądź usług spedycyjnych. Zlecenie spedycyjne ma podobny zapis dla jednej i drugiej strony, ale należy podkreślić, że odpowiedzialność po stronie spedycji wynika wprost z kodeksu cywilnego a nie z treści umowy. Zlecenie spedycyjne winno być przestrzegane przez strony. W przypadku np. uszkodzenia towarów, opóźnienia, nie dostarczenia do miejsca docelowego itd. umowa jest podstawą do potencjalnego roszczenia.
Zlecenie spedycyjne winno zawierać możliwie szeroko opisane zasady, obowiązki jak i rozwiązania w sytuacjach problematycznych i spornych. Waga tego dokumentu jest bezprzeczna i tylko przestrzeganie przez strony umowy daje gwarancję dostarczenia towaru w sposób bezpieczny, terminowy w ramach obowiązującego prawa lokalnego jak i międzynarodowego.
Jaki jest podział spedycji?
Spedycja towarowa klasyfikowana jest na podstawie kryteriów, z których najbardziej popularne w branży TSL to spedycja według:
- typów ładunku ich ich specyfiki: spedycja całopojazdowa, spedycja masowa, spedycja drobnicowa, przewóz towarów specjalistycznych
- wielkości obszaru działania - podział ten różnicuje spedycje na krajową i międzynarodową
- gałęzi transportowych, wyróżniamy tu spedycję drogową, spedycję kolejową, spedycję morską, spedycję lotniczą, ale równie należy brać pod uwagę również kombinację gałęzi w ramach transportu intermodalnego
Procedury w ramach umowy spedycyjnej
Jest to ogół procedur realizowanych przez spedytora (tkz. spedycja właściwa):
Spedycja właściwa:
- przyjęcie zlecenia spedycyjnego
- dobór odpowiedniego środka transportu dopasowanego do rodzaju towaru
- zawieranie umowy dotyczącej danego przewozu towaru
- zabezpieczenie towaru
- przygotowanie niezbędnych dokumentów w ramach umowy
- przyjmowanie towaru
- przygotowanie towaru do transportu
- nadawanie towaru wraz z niezbędną dokumentacją
- odbiór towaru i dokumentacji
- odprawa celna
- przekazanie towaru do odbiorcy
Odpowiedzialność Spedycji
W ramach realizacji zlecenia spedycyjnego spedytor ponosi odpowiedzialność za:
- dowoz towaru
- odwoz towaru
- przewoz towaru
- załadunek towaru
- wyładunek towaru
- przeładunek towaru
Dodatkowe czynności wynikające w ramach zlecenia spedycyjnego po stronie spedytora:
- składowanie towaru
- podjęcie wynagrodzenia za dostarczoną przesyłkę,
- cesja praw do towaru
- sprzedaż towaru,
- awizo towaru
Spedytor może szukać zleceń transportowych zarówno na rynku lokalnym jak i międzynarodowym dzięki giełdzie transportowej.