Magazyn

Magazyn

Magazyn to, najprościej rzecz ujmując, miejsce składowania towaru. To pojęcie jest jednak inaczej rozumiane w ujęciu spedycyjnym, produkcyjnym i dystrybucyjnym. Organizacja i monitorowanie procesów magazynowych bywa niełatwym zadaniem, a różne typy magazynów różnią się od siebie w aspektach zarządzania nimi. Aby móc w pełni wykorzystać dostępną przestrzeń, warto poznać podstawowe funkcje magazynu oraz dowiedzieć się, jak najlepiej przeprowadzać proces magazynowania, aby był on efektywny i funkcjonalny. Z tego artykułu dowiedzą się Państwo, jak w praktyce i teorii wygląda funkcjonowanie magazynu oraz jak te dwa podejścia się łączą. 

Podstawowe funkcje magazynów

Aby móc kupować, przechowywać i dystrybuować towarami, niezbędne jest miejsce, w którym będą one przechowywane. Magazynowanie powinno odbywać się w specjalnie przystosowanych do tego pomieszczeniach lub na określonym terenie, który umożliwia swobodne składowanie i przemieszczanie różnego rodzaju dóbr. Magazyn to niezbędny element procesów dystrybucyjnych, a także transportowych, dlatego warto zadbać o jego funkcjonalność oraz odpowiednie przystosowanie do pełnionych funkcji. Zupełnie inny typ magazynu przeznaczony będzie do składowania towarów wymagających odpowiedniej temperatury i poziomu wilgotności, podczas gdy produkty odporne na czynniki atmosferyczne mogą być z powodzeniem składowane na przeznaczonym do tego placu lub jedynie pod wiatą. Wyróżnić możemy również dwie różne polityki przechowywania. Pierwsza z nich obejmuje towary o krótkim terminie przydatności i mówi o tym, że to, co pierwsze pojawiło się na magazynie, pierwsze musi go opuścić. Z kolei druga pomaga w odpowiednim rozplanowaniu towarów i pozwala przechowywać większe ilości ładunków i mówi o tym, że pierwsze wysyłane są towary, które dostarczono do magazynu najpóźniej.

Istnieją różne funkcje magazynów, które przedstawić można w trzech ujęciach. W ujęciu produkcyjnym jako magazyn rozumiemy miejsce, w którym przechowywane są gotowe produkty oraz materiały niezbędne do ich wytworzenia. Magazyny te najczęściej znajdują się w małej odległości od linii produkcyjnej i są z nią bezpośrednio związane pod względem logistycznym. W ujęciu spedycyjnym magazyn pełni funkcję przeładunkową oraz jest miejscem przechowywania dóbr. Dzieje się tak w sytuacji, w której właścicielem magazynu jest firma logistyczna, która świadczy usługi dla innej firmy z branży produkcyjnej lub handlowej. Magazyn dystrybucyjny z kolei jest miejscem, które pełni funkcję wysyłkową lub dostawczą. Wysyłkowa ma miejsce w sytuacji, gdy firma zajmuje się bezpośrednią dystrybucją dóbr do klientów poprzez współpracę z firmami kurierskimi. Funkcja dostawcza z kolei występuje w sytuacji, gdy firma zajmuje się dostawą dóbr osobiście, bez udziału pośredników. 

Urządzenia magazynowe oraz stałe elementy jego wyposażenia

Poza towarem do funkcjonowania magazynu niezbędna jest jego odpowiednia infrastruktura. Szczegółowe wyposażenie magazynu oraz urządzenia magazynowe są różne w zależności od jego funkcji czy przeznaczenia. Istnieje jednak grupa urządzeń i elementów stałej infrastruktury, bez której ciężko wyobrazić sobie jego funkcjonowanie. Odpowiednie wyposażenie znacząco ułatwia sprawną pracę. Może także zapewnić większą powierzchnię przechowywania i pojemność, a także bezpieczeństwo towarów czy pracowników. Hala magazynowa wysokiej klasy umożliwia sprawne poruszanie się po niej zarówno osób, jak i urządzeń transportu bliskiego. Techniczne wyposażenie budynku można podzielić na dwie podstawowe grupy. 

Infrastruktura magazynowa

Infrastruktura magazynowa obejmuje wszystkie elementy, które są na stałe wbudowane w konstrukcję budynku. Inaczej mówiąc, tworzą ją wszystkie elementy, których nie można w prosty sposób przemieścić. Za najważniejsze z nich uznać można systemy składowania. Rzadko stosowaną metodą jest system składowania statycznego, kiedy to w magazynie nie znajdują się regały, a wszystkie towary znajdują się w piętrowych rzędach bezpośrednio na podłodze. Zaletą tego rozwiązania może być niższy koszt wyposażenia magazynu, jednak składowanie towaru w ten sposób uniemożliwia swobodny dostęp do konkretnej palety. Wśród częściej stosowanych rozwiązań znajdują się systemy wykorzystujące regały statyczne lub dynamiczne. Pierwsze z nich umożliwiają dostęp do pojedynczych towarów, drugie dodatkowo mogą być przemieszczane razem z regałem lub w jego obrębie. 

Rodzajów regałów magazynowych jest bardzo wiele. Producenci umożliwiają również ich dostosowanie do indywidualnych potrzeb klienta tak, aby ich konstrukcja najlepiej wpasowała się w potrzeby danego magazynu. Wśród najczęściej spotykanych wymienić można regały paletowe, które dostosowane są pod składowanie towarów na paletach. Ich rozmieszczenie musi dopuszczać ruch pomiędzy nimi wózkami widłowymi, a siatkowe półki dodatkowo zabezpieczają towar. Regały wjezdne pozwalają układanie towaru na wielu poziomach. Idealnie sprawują się w przypadku składowania jednego rodzaju towaru, a ich wysokość sprawia, że ilość miejsca do składowania jest naprawdę duża. Regały półkowe to jedne z najbardziej podstawowych regałów, które pozwalają na składowanie pojedynczych produktów. Z kolei regały przepływowe wyposażone są w pochylone o kilka stopni półki i rolki, dzięki czemu towar przemieszcza się na skraj półki, co ułatwia jego załadunek. Wybierając magazyn, warto zdecydować się na te systemy, które najlepiej pasować będą do określonego typu składowania i towaru, który będzie w nim przechowywany.

Infrastruktura manipulacyjna

Magazyny podzielić możemy na te niezmechanizowane, gdzie do ich pracy niewykorzystywane są urządzenia, a jedynie praca człowieka, zautomatyzowane, czyli te działające bez ingerencji ludzi wyłącznie z wykorzystaniem maszyn oraz zmechanizowane, które do pracy wykorzystują infrastrukturę manipulacyjną. Na nią z kolei składają się wszelkiego rodzaju urządzenia, które stworzone zostały do transportu wewnątrz magazynu. Najczęściej spotykane z nich to zdecydowanie wózki widłowe, których rodzajów wyróżnić można wiele. Różnią się między sobą wielkością, zasięgiem, wysokością, napędem czy umieszczeniem wideł. Do pracy magazynów z regałami paletowymi niezbędne są wózki paletowe, które służą do ręcznego transportu palet. 

Do transportu ciągłego przydatne mogą okazać się wałkowe, taśmowe lub rolkowe przenośniki, dzięki którym towar jest w ruchu aż do momentu pobrania przez pracownika. Układnice z kolei obejmują środki transportu, które nie wymagają pracy operatora i są wykorzystywane w magazynach wysokiego transportu. W pracy zmechanizowanego magazynu przydatne są również żurawie, suwnice, kolejki i ciągniki, a także urządzenia transportu przerywanego, takie jak dźwignice i wciągarki, do których zadań należy pionowe przemieszczanie transportu. Wybierając urządzenia do magazynu, warto przemyśleć dokładnie jego konstrukcję i system regałów tak, aby móc wybrać jak najlepsze rozwiązania, które wpiszą się w potrzeby danej przestrzeni i przyspieszą pracę całego obiektu. 

Typy magazynów

Magazyny podzielić można na wiele różnych grup w odniesieniu do różnych parametrów. Przed zakupem bądź wynajmem magazynu warto zapoznać się z poszczególnymi rodzajami tak, aby móc dopasować jego budowę do konkretnego zastosowania. Za pierwsze kryterium podziału uznać można jego konstrukcję. Otwarte magazyny to najczęściej place, na których składowane są produkty niewymagające szczególnych warunków. Magazyn półotwarty z kolei to ten, który schowany jest pod wiatą lub posiada maksymalnie trzy ściany. W tego typu magazynie świetnie odnajdą się wszystkie towary, które do zachowania określonych właściwości potrzebują przepływu powietrza. Z kolei pełnoprawnymi magazynami nazywamy te zamknięte hale, w których przechowywane są specjalnie wrażliwe i wymagające odpowiednich warunków towary. Niektóre z nich posiadają dodatkowe, specjalne przystosowania, wśród nich wymienić można chociażby chłodnie czy magazyny na materiały niebezpieczne.

Innym podziałem magazynów jest ten przez wzgląd na pełnione przez nie funkcje. Tutaj ciężko byłoby wymienić wszystkie z nich, jednak warto skupić się na tych najważniejszych. Magazyn celny służy do przechowywania towarów na czas kontroli przez służbę celną, a konsygnacyjny wyróżnia się tym, że wszystko, co w nim się znajduje, do czasu wydania należy do producenta. Są one pod opieką służby celnej i często spotkać je można przy okazji transportu międzykontynentalnego. Kontenerowy to ten przystosowany do transportu i składowania kontenerów, z kolei dostawcze zajmują się kompletacją i wydawaniem zgromadzonych towarów. Magazyny przeładunkowe to te znajdujące się w stacjach węzłowych transportu drogowego czy wodnego i mają za zadanie ułatwić logistykę transportu i przeładowanie towarów pomiędzy różnymi środkami transportu, rozdzielcze z kolei gromadzą produkty od różnych producentów i szykują je do sprzedaży detalicznej. 

Magazyny podzielić można również ze względu na sposób załadunku na przepływowy, obrotowy i zakręcający. Istotna dla kryteriów jest także wysokość składowania towarów, czy też sposób rozmieszczenia towarów w jego obrębie. Wszystko to ma wpływ na dalsze funkcjonowanie magazynu, dlatego decyzja o podjęciu konkretnych kroków konstrukcyjnych może wpłynąć na wydajność procesów magazynowych, transportowych, dystrybucyjnych czy spedycyjnych.

Co odróżnia magazyn klasy A?

Do podziału magazynów może również służyć klasyfikacja pod kątem standardu. Tutaj przychodzi z pomocą skala od A++, przez najbardziej nowoczesne A+, A oraz B. Aby dany magazyn znajdował się minimum w klasie A, musi on spełnić szereg wymogów, bez których nie będzie to możliwe. 

Aby budynek uznany został za magazyn klasy A, czyli wysokiej użyteczności, niezbędne jest, aby znajdował się on na ogrodzonym i odpowiednio zabezpieczonym terenie, blisko szlaków komunikacyjnych. Konieczne jest także stworzenie odpowiedniej ilości doków wyładunkowych, które umożliwią sprawny proces ładowania samochodów transportowych. Co więcej, istotna jest także nośność posadzki na odpowiednim poziomie oraz odległość między osiami poszczególnych słupów konstrukcyjnych. Bardzo ważna jest także wysokość składowania w świetle, która powinna wynosić między 8 a 10 metrów. 

Wynajem magazynu czy jego zakup – co się bardziej opłaca?

Wynajem magazynu zdecydowanie polecany jest dla przedsiębiorców, którzy dopiero zaczynają w branży składowania. Opcja ta nie wiąże się z ogromnymi początkowymi kosztem. Daje także możliwość przetestowania swojego planu oraz zmiany magazynu na większy czy mniejszy w razie wystąpienia takiej konieczności. Wśród zalet wynajmu wymienić można również krótki czas związany z załatwieniem formalności oraz fakt, że to właściciel budynku odpowiada za wszelkie usterki i utrzymanie dobrego stanu technicznego powierzchni. Warto jednak pamiętać, że wynajmując przestrzeń, nie będziemy mogli dokonywać bez ustaleń zmian w jego konstrukcji, co wolno nam, gdy posiadamy własny magazyn. Jednak wraz z własnością spada również obowiązek dokonywania przeglądów, napraw czy serwisu, a także ciągłe inwestycje w rozbudowę czy utrzymanie magazynu.