W drugim kwartale 2016 r. na zlecenie koordynatorów programu TransEdu zostało przeprowadzone badanie mające na celu sprawdzenie zainteresowania studentów kierunków logistycznych pracą w branży TSL. W ankiecie online wzięło udział ponad 300 respondentów, których odpowiedzi pozwoliły poznać ich motywacje, oczekiwania i stopień, w jakim wiążą swoją przyszłość z logistyką.
Badaniem zostali objęci studenci (stanowili ¾ próby) i uczniowie kierunków logistycznych z całej Polski. Najsilniej reprezentowane było województwo dolnośląskie, na drugim i trzecim miejscu znalazły się województwa łódzkie i opolskie. Rozkład płci był prawie wyrównany - kobiety stanowiły 51% próby, a mężczyźni 48% (1% respondentów nie podało swojej płci).
Dlaczego logistyka?
Na pytanie o powód podjęcia studiów związanych z transportem, 45% studentów odpowiedziała: ze względu na zainteresowania. Druga połowa odpowiedzi dotyczyła “konkretnych”, twardych powodów - dobrych zarobków, łatwości znalezienia pracy czy posiadania praktycznego doświadczenia w pracy w branży (w tych przypadkach dyplom stanowi prawdopodobnie swoiste uzupełnienie wykonywanego zawodu).
Co po studiach?
W obliczu tak dużego deklarowanego zainteresowania logistyką, mogą dziwić plany zawodowe studentów. Największy odsetek respondentów (47%) swoje zainteresowanie pracą w branży logistycznej określa jako umiarkowane. Odpowiedź ta wskazuje na pewne zainteresowanie, ale czy ktoś, kto faktycznie wiąże swoją przyszłość z tym zawodem, określiłby swoje zainteresowanie nim jedynie jako umiarkowane?
Żeby zrozumieć, dlaczego tak spory odsetek studentów interesuje się pracą w branży w ten sposób, warto zastanowić się, co kryje się pod często udzielaną odpowiedzią “zainteresowania”. Czy jest to sygnał, że nauka na kierunku logistycznym jest dla nich sposobem na pięcioletnie poświęcenie się swojemu hobby? Część tych respondentów pewnie faktycznie traktuje wybrane przez siebie studia jako sposób na rozwijanie swojej pasji, jednak takie wyniki mogą mieć bardziej prozaiczny powód: odpowiedź “zainteresowania” zwyczajnie mogła stanowić zamiennik “trudno powiedzieć”. Często jest tak, że uniwersalne odpowiedzi udzielane są przez osoby, którym trudno jest opowiedzieć się za innymi.
Zdecydowanie chętnych na pracę w TSL było 44% respondentów. I nieważne, czy odpowiedź “zainteresowania” faktycznie świadczy o studiowaniu logistyki dla przyjemności, czy też o przypadkowości wyboru tego kierunku, wniosek klaruje się dosyć wyraźnie: o wyborze tej pracy prawdopodobnie decydują czynniki praktyczno-ekonomiczne. I dobrze, bo twarde stąpanie po ziemi to właśnie to, czego logistykom potrzeba.
Oczekiwania finansowe
Zapytani o związane z pracą czynniki, które mogłyby zadecydować o zmianie miejsca zamieszkania, studenci odpowiadali bardzo różnie. Najwięcej osób wskazało na wyższe zarobki oraz na możliwość zdobycia doświadczenia zawodowego. Dla części osób liczy się prestiż związany z pozycją zawodową lub samym miejscem pracy. Najrzadziej wskazywano na czynniki niezwiązane ściśle z zawodem, tj. miejsce zamieszkania i atmosferę. 3% respondentów twierdzi, że nie zmieniłaby miejsca zamieszkania dla pracy.
Oczekiwania studentów względem zarobków w pierwszym roku pracy można określić jako realistyczne - mieli oni tendencję do wskazywania pośrednich kwot (najczęściej udzielane kwoty to kolejno: 2000-2500 zł, 1500-2000 zł i 2500-3000 zł.
Zainteresowanie stażem
Zainteresowanie bezpłatnym stażem maleje wraz z kolejnymi etapami edukacji. Podczas gdy wśród uczniów i studentów kierunków licencjackich/inżynierskich zdecydowanie przeważają osoby, które deklarują chęć odbycia takiego stażu, tak większość magistrantów i studentów podyplomowych nie jest zainteresowana takim sposobem zdobycia doświadczenia zawodowego. Mimo to zainteresowanie tej drugiej grupy bezpłatnymi praktykami można określić jako wysokie - łącznie aż 57 osób wyraziło chęć odbycia ich.
Jednocześnie w każdej z grup większość stanowią osoby, które nie mają na swoim koncie żadnego stażu. Bezpłatne staże są najpopularniejsze wśród uczniów i studentów licencjackich/inżynierskich, zaś płatne - wśród magistrantów.
Z powyższych deklaracji płynie cenny wniosek dla “wyjadaczy” branży, szczególnie tych, którzy sami zatrudniają pracowników: warto korzystać ze sporego zainteresowania młodych osób praktykami. Część osób wychodzi z założenia, że przyuczanie studentów do zawodu jest stratą czasu. Tymczasem inwestowanie - zwłaszcza w tych młodych, którzy do podjęcia pracy na cały etat mają jeszcze kilka lat - jest korzystne zarówno dla nich, jak i dla firmy, w której odbywają staż. Początkujący logistycy zazwyczaj nie mają jeszcze dużej wiedzy (oprócz tej teoretycznej), ale któż ma ją na początku swojej pracy?
Studenci chcący posiąść w trakcie studiów umiejętności, które wykraczają poza program, mogą wziąć udział w projekcie TransEdu. Wiedza zdobywana jest w kilku wymiarach: uczestnicy mogą m.in. zapoznać się ze specjalistycznymi kursami wiedzy (które wieńczy oficjalny test przeprowadzony w szkole lub na uczelni) i ćwiczyć swoje praktyczne umiejętności w grze będącej symulacją prawdziwej giełdy transportowej. Organizatorzy programu starają się zapewnić studentom z najwyższymi wynikami w testach kontakt z biznesem - w tym celu współpracują z firmami o profilu logistycznym.
Warto powrócić do myślenia o studiach jako czasie na zdobywanie cennej wiedzy - również poza uczelnią. Z pewnością opłaci się to zarówno młodym logistykom, jak i branży, z którą wiążą swoje plany. A takich osób nie brakuje: w roku akademickim wśród absolwentów związanych z logistyką i transportem drogowym znalazło się prawie 5 tysięcy uczniów i nieomal 50 tysięcy studentów.